Ngộ độc chì

Tháng chín 11, 2021 Võ Ngọc Anh Thơ

Nhiễm độc chì

Theo Gerald F. O’Malley , DO, Grand Strand Regional Medical Center; Rika O’Malley , MD, Albert Einstein Medical Center

Ngộ độc chì triệu chứng lâm sàng ban đầu thường nhẹ nhưng có thể gây ra bệnh não cấp tính hoặc tổn thương cơ quan không hồi phục, thường dẫn đến thiếu hụt nhận thức ở trẻ em. Chẩn đoán là đo lượng chì trong máu. Điều trị liên quan đến việc dừng tiếp xúc với chì và đôi khi sử dụng liệu pháp gắp chì với succimer hoặc CaNa2EDTA, có hoặc không có dimercaprol.

(Xem thêm Nguyên tắc chung về Ngộ độc.)

Không có mức độ chì trong máu nào mà khẳng định được không có tác động gây hại. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật (CDC) khuyến cáo rằng trẻ có lượng chì trong máu> 5 μg / dL phải được kiểm tra và giám sát nối tiếp cũng như đánh giá tình trạng thiếu vitamin và tình trạng dinh dưỡng nói chung.

Nguyên nhân

Sơn chì thường được sử dụng cho đến năm 1960, hầu hết được loại bỏ vào năm 1978. Do đó, đối với một số lượng đáng kể các ngôi nhà cũ, sơn chì vẫn gây ra một số nguy cơ. Ngộ độc chì thường gây ra bởi việc ăn uống trực tiếp các vỏ bọc có chứa chì Trong quá trình tu sửa nhà, bệnh nhân có thể bị phơi nhiễm bơi một lượng đáng kể chất chì trong không khí dưới dạng các hạt bụi khi cạo sơn hoặc chà xát bề mặt tường nhà trong quá trình chuẩn bị để sơn lại.

Một số men sứ có chứa chì; đồ gốm (ví dụ như bình, chén, đĩa) được làm bằng các chất tráng men (thông thường ở bên ngoài Hoa Kỳ) có thể nhiễm chì vào nước, đặc biệt khi tiếp xúc với chất có tính axit (ví dụ trái cây, nước uống cola, cà chua, rượu vang, rượu táo). Các loại rượu lậu có chứa chì và phương pháp dân gian là những nguồn có thể, đôi khi nguồn chứa chì nằm mô mềm (như mảnh đạn ) Các mảnh đạn nằm trong mô mềm ở gần dịch khớp hoặc CSF có thể làm tăng lượng chì trong máu, nhưng quá trình này mất nhiều năm.

Nghề nghiệp tiếp xúc với chì có thể xảy ra trong quá trình sản xuất và tái chế pin, làm đồng, đồng thau, làm thủy tinh, hàn, hoặc làm việc với đồ gốm hoặc bột màu. Một số sản phẩm mỹ phẩm dân tộc và các sản phẩm thảo dược nhập khẩu và các loại thảo mộc có chứa chì và đã gây ra sự bùng phát các vụ ngộ độc chì trong các cộng đồng. Hơi xăng dầu có chì (ở các nước khác ngoài Hoa Kỳ) do hít ảnh hướng đến hệ thần kinh trung ương có thể gây ngộ độc chì.

Triệu chứng và Dấu hiệu

Ngộ độc chì thường là bệnh mãn tính và có thể không gây ra các triệu chứng cấp tính. Có hoặc không có các triệu chứng cấp tính, đến giai đoạn muộn không đảo ngược được triệu chứng (ví dụ, thiếu hụt nhận thức, bệnh lý thần kinh ngoại vi, rối loạn chức năng thận thận tiến triển).

Các triệu chứng ngộ độc chì có tỷ lệ thuận với mức chì, nhưng không có mức an toàn của chì. Nguy cơ thiếu hụt nhận thức tăng lên khi mức độ chì trong máu (PbB) là ≥ 10 μg / dL (≥ 0,48 mmol / L) trong một khoảng thời gian dài, mặc dù điểm cut off có thể còn thấp hơn. Các triệu chứng khác (ví dụ, đau thắt bụng, táo bón, run, thay đổi tính cách) có thể xảy ra nếu PbB > 50 μg / dL (> 2,4 mmol / L). Bệnh não có thể xảy ra nếu PbB là > 100 μg / dL (> 4,8 mmol / L).

Trẻ em

Ngộ độc chì cấp tính có thể gây cáu kỉnh, giảm sự chú ý, và bệnh não cấp tính. phù não phát triển trong vòng từ 1 đến 5 ngày, gây ra nôn mửa liên tục và nôn vọt, mất điều hòa, co giật, thay đổi ý thức, và cuối cùng là các cơn co giật và hôn mê bất thường. Bệnh não có thể xảy ra sau vài tuần sau các triệu chứng dễ kích thích, cáu kỉnh và giảm hoạt động chơi.

Ngộ độc chì nặng ở trẻ em có thể gây ra tình trạng giảm trí tuệ, động kinh, rối loạn hành vi hung dữ, hành vi gây hấn, đau bụng mãn tính và thiếu máu.

Người lớn

Người lớn có nghề nghiệp tiếp xúc với chì triệu chứng điển hình (ví dụ như thay đổi nhân cách, đau đầu, đau bụng, bệnh thần kinh) trong vài tuần hoặc lâu hơn. Bệnh não là không thường xảy ra Người lớn có thể bị mất khả năng tình dục, vô sinh, và ở nam giới, rối loạn cương dương.

Ở trẻ em và người lớn

Thiếu máu có thể do chì cản trở sự hình thành bình thường của Hb. Trẻ em và người lớn hít chì tetra-etyl hoặc tetra-metyl (trong xăng có pha chì) có thể phát triển bệnh tâm thần bên cạnh các triệu chứng đặc trưng của ngộ độc chì.

Chẩn đoán

Xét nghiệm chì máu

Ngộ độc chì nghi ngờ ở bệnh nhân có các triệu chứng đặc trưng. Tuy nhiên, vì các triệu chứng thường không đặc hiệu, chẩn đoán ngộ độc chì thường muộn. Đánh giá bao gồm công thức máu và điện giải đồ, Ure, creatinin huyết thanh, glucose huyết tương, và Chì máu Cần phải chụp X-quang bụng để tìm các hạt chì, có độ cản quảng. X-quang của xương dài ở trẻ em. Dải ngang ngang, trung tâm biểu hiện sự thiếu sửa đổi xương và tăng sự lắng đọng Ca trong các vùng vôi hóa tạm thời trong xương dài của trẻ em là đặc trưng cho ngộ độc chì hoặc các kim loại nặng khác nhưng không nhạy. Thiếu máu hồng cầu nhỏ hoặc bình thường gợi ý nhiễm độc chì, đặc biệt là khi số lượng tế bào lưới tăng lên hoặc gây ra sự hình thành kết tủa ribosom; tuy nhiên, độ nhạy và độ đặc hiệu hạn chế. Chẩn đoán là nếu PbB là ≥ 5 μg / dL.

Vì việc đo PbB không phải lúc nào cũng có thể và có thể tốn kém, có thể sử dụng các thử nghiệm sơ bộ hoặc sàng lọc khác về ngộ độc chì. Xét nghiệm chì máu là chính xác, không tốn kém và nhanh. Tất cả các xét nghiệm dương tính phải được xác nhận với PbB. Protoporphyrin hồng cầu (còn được gọi là kẽm protoporphyrin hoặc xét nghiệm erythrocyte hồng cầu protoporphyrin) thường không chính xác và hiện nay hiếm khi được sử dụng.

Trẻ em có PbB> 5 μg / dL nên được đánh giá lâm sàng và, nếu cần kiểm tra thiếu hụt chất dinh dưỡng và vitamin (ví dụ như thiếu chất sắt, Ca, vitamin C).

Xét nghiệm

Xét nghiệm nước tiểu với chì và các kim loại khác trong các chất gắp chì (như dimercaptosuccinic acid, dimercaptopropane sulfonic acid, canxi disodium edetate) được dùng cho bệnh nhân không được chứng minh lợi ích

Điều trị

loại bỏ nguồn chì (ví dụ,rửa ruột toàn bộ nếu ngộ độc đường tiêu hóa)
Liệu pháp gắp chì cho người lớn có triệu chứng ngộ độc cộng với PbB > 70 μg / dL
liệu pháp gắp chì cho trẻ em bị bệnh não hoặc PbB > 45 μg / dL (> 2,15 mmol / L)

Đối với tất cả bệnh nhân, nguồn chì cần được loại bỏ. Nếu chì được nhìn thấy trên tia X bụng, rửa ruột toàn bộ với dung dịch điện giải polyethylene glycol 1 đến 2 L / h đối với người lớn hoặc 25 đến 40 ml / kg / giờ đối với trẻ em được thực hiện cho đến khi chụp lại tia X không có chì. Việc sử dụng sonde dạ dày là cần thiết để rửa ruột lượng nước lớn và cần phải được bảo vệ đường thở; đặt nội khí quản có thể là cần thiết. Nếu nguyên nhân là mảng đạn trong người, cần phải cân nhắc phẫu thuật. Trẻ em có PbB > 70 μg / dL (> 3.40 μmol / L) và tất cả bệnh nhân có triệu chứng thần kinh phải nhập viện. Bệnh nhân bị bệnh não cấp tính được nhận vào ICU.

Thuốc gắp chì (ví dụ, succimer [meso-2,3-dimercaptosuccinic acid], CaNa₂EDTA, dimercaprol [British antilewisite, hoặc BAL]) gắn với chì, có thể được bài tiết ra ngoài. Thuốc gắp chì nên được giám sát bởi một chuyên gia chống độc Thuốc gắp chì được chỉ định cho người lớn có triệu chứng ngộ độc cùng với PbB > 70 μg / dL và đối với trẻ em bị bệnh não hoặc PbB > 45 μg / dL (> 2,15 μmol / L). Rối loạn gan và thận là những chống chỉ định tương đối đối với thuốc gắp chì. Không nên dùng thuốc gắp chì cho tất cả bệnh nhân tiếp xúc với chì vì thuốc gắp chì có thể làm tăng sự hấp thu chì ở đường tiêu hóa Thuốc gắp chì chỉ loại bỏ một lượng tương đối nhỏ kim loại. Nếu tổng lượng chì trong cơ thế là rất lớn, liệu pháp gắp chì được sử dụng nhiều lần trong nhiều năm có thể được yêu cầu.

Phác đồ

Bệnh nhân có biểu hiện bệnh não được điều trị bằng dimercaprol 75 mg / m² (hoặc 4 mg / kg) IM q 4 giờ và CaNa₂ EDTA 1000 đến 1500 mg / m² IV (truyền) một lần / ngày. Liều thứ nhất của dimercaprol trước khi dùng liều đầu tiên của CaNa₂ EDTA ít nhất 4 giờ để tránh tái phân phối chì vào trong não. Dimercaprol có thể ngừng sau vài liều đầu tiên tùy theo mức độ chì và mức độ trầm trọng của triệu chứng. Dimercaprol-CaNa₂Liệu pháp phối hợp EDTA được cho trong 5 ngày, tiếp theo là thời gian nghỉ 3 ngày; thì sự cần thiết phải tiếp tục thuốc gắp chì cần được đánh giá lại.

Bệnh nhân không có bệnh não thường được điều trị bằng succimer 10 mg / kg uống mỗi 8 giờ trong 5 ngày, tiếp theo là 10 mg / kg uỗng mỗi 12 giờ trong 14 ngày. Nếu những bệnh nhân này có các triệu chứng, họ có thể được điều trị trong 5 ngày với dimercaprol 50 mg / m² thông qua tiêm IM sâu 4 giờ cộng với CaNa₂EDTA 1000 mg / m² IV một lần / ngày.

Thuốc

Dimercaprol, có thể gây nôn, được tiêm tĩnh mạch hoặc uống. Dimercaprol cũng có thể gây đau ở chỗ tiêm, nhiều triệu chứng toàn thân, và ở bệnh nhân bị thiếu G6PD, tình trạng tan máu nội mạch có thể từ trung bình đến nặng. Thuốc này không nên dùng đồng thời với chất bổ sung sắt. Dimercaprol được tạo ra với các chất dẫn xuất đậu phộng và do đó là chống chỉ định ở những bệnh nhân có dị ứng đậu phộng đã biết hoặc nghi ngờ.

Có thể một₂ EDTA có thể gây huyết khối tĩnh mạch, có thể ngăn ngừa bằng cách cho thuốc tiêm bắp, không dùng đường tĩnh mạch, và bằng cách sử dụng một nồng độ IV < 0.5%. Trước khi bắt đầu điều trị bằng CaNa₂ EDTA, lưu lượng nước tiểu cần phải được xác nhận. Phản ứng nghiêm trọng với CaNa₂ EDTA bao gồm suy thận, protein niệu, tiểu máu vi thể, sốt và tiêu chảy. Độc tính thận, có liên quan đến liều, thường hồi phục . Tác dụng phụ của CaNa₂ EDTA có thể là do kẽm cạn kiệt.

Succimer có thể gây phát ban, các triệu chứng đường tiêu hóa (ví dụ như chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, vị kim loại) và tăng men gan tạm thời.

Mức độ chì thấp hơn

Bệnh nhân với PbB > 5 μg / dL nên được giám sát chặt chẽ với việc kiểm tra lại nếu cần, và họ hoặc cha mẹ nên được dạy cách làm giảm sự tiếp xúc với chì.

Phòng ngừa

Bệnh nhân có nguy cơ nên được sàng lọc bằng cách đo PbB. Các biện pháp giảm nguy cơ ngộ độc gia đình bao gồm rửa tay thường xuyên, thường xuyên rửa đồ chơi và núm vú giả, và làm sạch thường xuyên các bề mặt gia đình; nước uống, sơn hộ gia đình (ngoại trừ nhà được xây dựng sau năm 1978), và đồ gốm làm ngoài Hoa Kỳ phải được kiểm tra chì. Người lớn tiếp xúc với bụi chì trong công việc nên sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân thích hợp, thay quần áo và giày dép trước khi đi nhà, và tắm trước khi đi ngủ.

Những điểm chính

Nhà sơn trước năm 1978 (đặc biệt khi được sửa sang lại hoặc sơn lại), một số đồ gốm (ví dụ như bình, cốc, đĩa) có lớp men tráng men, và một số phơi nhiễm nghề nghiệp làm tăng nguy cơ bị ngộ độc chì.
Test chì máu hoặc PbB.
Loại bỏ nguồn chì (ví dụ, rửa toàn bộ ruột ).
Liệu pháp gắp chì cho người lớn có PbB> 70 μg / dL và cho trẻ em bị bệnh não hoặc PbB> 45 μg / dL.
Sử dụng succimer hoặc CaNa₂ EDTA, có hoặc không có dimercaprol, để điều trị gắp chì.